美拍吃货小蛮爱上幼儿园 寒假也想念书
| Република Намиби?а Службено име на 8 национални ?азици:
|
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Гесло: Unity, Liberty, Justice ?Единство, Слобода, Правда“ |
||||||
| Химна: Namibia, Land of the Brave ?Намиби?а, зем?а на храбрите“ |
||||||
 Местоположба во Африка
|
||||||
| Главен град | Виндхук | |||||
| На?голем град | гл. град | |||||
| Службен ?азик | англиски | |||||
| Народности (2014) | 49.5% Овамбоанци: | |||||
| Демоним | Намибиец | |||||
| Уредува?е | Унитарна доминантно-партиска полупретседателска република | |||||
| ? | Претседател | Хаге Ге?нгоб | ||||
| ? | Потпретседател | Нанголо Мбумба | ||||
| ? | Премиер | Сара Кугонгелва-Амадила | ||||
| ? | Заменик премиер | Нетумбо Нанди-Ндатвах | ||||
| Законодавство | Парламент | |||||
| ? | Горен дом | Национален совет | ||||
| ? | Долен дом | Национално собрание | ||||
| Независност од ?АР | ||||||
| ? | Устав | 9 февруари 1990 | ||||
| ? | Независност | 21 март 1990 | ||||
| Површина | ||||||
| ? | Вкупна | 825,615 км2 (34-та) | ||||
| ? | Вода (%) | незначително | ||||
| Население | ||||||
| ? | Попис 2017 | 2,606,971[9] | ||||
| ? | Густина | 3.2 жит/км2 (235-та) | ||||
| БДП (ПКМ) | проценка за 2017 г. | |||||
| ? | Вкупен | $27.451 мили?арди[10] | ||||
| ? | По жител | $11,838[10] | ||||
| БДП (номинален) | проценка за 2017 г. | |||||
| ? | Вкупно | $11.765 мили?арди[10] | ||||
| ? | По жител | $5,073[10] | ||||
| ?иниев коеф. (2009) | 59.7[11] висок |
|||||
| ИЧР (2015) | ▲ 0.640[12] среден · 125th |
|||||
| Валута | Намибиски долар (NAD), ?ужноафрикански ранд (ZAR) |
|||||
| Часовен по?ас | CAT (UTC+2) | |||||
| Се вози на | лево | |||||
| НДД | .na | |||||
| Повик. бр. | +264 | |||||
Намиби?а или офици?ално Република Намиби?а (англиски: Republic of Namibia, африканс: Republiek van Namibi?, овамбоански: Orepublika yaNamibia) е држава во ?ужна Африка. Намиби?а на запад излегува на Атлантскиот Океан, додека на север се нао?аат Ангола и Замби?а, на исток се Зимбабве и Боцвана и ?ужноафриканската Република (?АР) се нао?а на ?уг. Намиби?а сво?ата независност ?а стекнала од ?ужноафриканската Република на 21 март 1990 година преку Намибиската во?на за независност. Главен, а воедно и на?голем град на Намиби?а е Виндхук. Денес, Намиби?а е член на пове?е ме?ународни организации ме?у кои ООН, ?ужноафриканската Заедница за Разво?, Африканската Уни?а и Комонвелтот на нациите.
Сувите предели на Намиби?а биле населени уште од древните времи?а од страна на народите Бушмани, Дамара и Намаква. Од 14 век на територи?ата на Намиби?а се доселиле припадниците на народот Банту. Во 1884 година, Намиби?а била дел од Германското Царство и останала германска колони?а сè до Првата светска во?на. Во 1920 година, Лигата на народите ?а предала целата територи?а на ?ужноафриканската Република.
Како и да е, незадоволството на народот довело до револт во 1966 година и африканските водачи предводени од ООН ?а признале Народна Организаци?а на ?угозападна Африка како офици?ален претставник на намибискиот народ во 1973 година. И покра? тоа, Намиби?а сè уште била под контрола на ?АР, но набрзо се проширил внатрешен револт во државата Намиби?а успеала целосно да се ослободи од ту?ата контрола до 1990 година.
Намиби?а има население од 2.1 милион жители и стабилен пове?епартиски систем. Главни компоненти на намибиската економи?а се зем?оделството, сточарството, турзмот и производството и извозот на скапоцени каме?а. Државата е втора на?слабо населена држава во светот, веднаш зад азиската држава Монголи?а. Околу половина од населението на Намиби?а живее под ме?ународната лини?а на сиромашти?а и Намиби?а има сериозни проблеми со вирусот ХИВ.
Име
[уреди | уреди извор]Името на Намиби?а потекнува од името на пустината Намиб, за ко?а се смета дека е на?стара пустина во светот.[13] Самото име ?Намиб“ е од нама?скиот ?азик и значи ?пространо место“. За време на колони?алниот период територи?ата се именувала како Германска ?угозападна Африка, а потоа територи?ата потпаднала под управа на ?АР и се именувала како ?угозападна Африка.
Истори?а
[уреди | уреди извор]Претколони?ален период
[уреди | уреди извор]Според археолошките истражува?а, се смета дека територи?ата на денешна Намиби?а била населена уште? од на?рани времи?а. Во античко време на овие простори живееле Бушманите, племи?ата Дамара и Мамака. Во текот на 14 век, сите овие племи?а биле преполовени од страна на народите Банту. Првите европски истражувачи кои дошле на територи?ата на Намиби?а биле Португалците предводени од Диого Као во 1485 година, но и подоцна во 1486 на чело со Бартоломео Ди?ас. Иако португалските истражувачи ?а посетиле Намиби?а, сепак територи?ата не била прогласена за португалска сопственост. Како и да е, Намиби?а не била убаво истражена од европските колони?ални зем?и сè до 19 век, кога на територи?ата на Намиби?а пристигнале Германците и Шве?аните.
Германска окупаци?а
[уреди | уреди извор]Подоцна овие територии биле населени од европските колонизатори. Во 1878 година, Велика Британи?а подрач?ето околу Валфис Бе? го прогласила за сво?а територи?а, вклучува??и го во ’Ртската Колони?а. Во 1883 година Адолф Лудерик го купил кра?бреж?ето на денешната зем?а. По преговорите поме?у Германи?а и Велика Британи?а било одлучено бреговите да припаднат на Германците со исклучок на Валфис Бе?. Оваа теритои?а била позната под името Германска ?угозападна Африка.[14] Првото познача?но востание кое било подигнато во денешна Намиби?а се случило во 1903 година под раководство на Самуел Махареро. Во почетокот староседелците имале добри резултати, но по испра?а?ето на голема германска во?ска, тие претрпиле голем пораз, и голем бро? на црнци биле или убиени или прогонети во денешна Боцвана. По кра?от на ова востание се случило и поредниот бунт. Немирите продолжиле до 1907 година кога бил постигнат мир. Во то? конфликт се смета дека загинале околу 40.000 лу?е.
?ужноафриканска окупаци?а и независност
[уреди | уреди извор]Во времето на Првата светска во?на, ?ужноафриканскиот со?уз успеал да ?а заземе Намиби?а. Во 1920 година зем?ата добила право да ?а контролира територи?ата на ?угозападна Африка од страна на Лигата на народите. Во 1966 година ?угозападниот африкански фронт започнал борба за независност од ?АР, кои главно имале поддршка од Советскиот Со?уз. Од то? период, ?угозападна Африка започнала да се нарекува Намиби?а. Ме?ународната заедница не го признавала правото на ?АР да ги контролира овие области. На 21 март 1990 година, во присуство на Генералниот секретар на ООН и претседателот на ?АР, зем?ата била прогласена за независна држава.
Географи?а и клима
[уреди | уреди извор]
Намиби?а е држава ко?а се нао?а во ?ужна Африка, поточно во западниот дел од регионот. Вкупната површина на Намиби?а изнесува 825.418 км2[15]. Според површина, Намиби?а е 43-та на?голема држава во светот, додека според густина на населението е втора на?слабо населена држава во светот, веднаш зад Монголи?а. Главен град на Намиби?а е Виндхук, ко? воедно е и на?голем град во државата. На запад Намиби?а излегува на Атлантскиот Океан, на север граничи со Ангола и Замби?а, на исток со Боцвана и Зимбабве и на ?уг со ?ужноафриканската Република. Вкупнот население на Намби?а изнесува 2.108.665 жители.
Пе?зажот на Намиби?а се состои од пет географски предели, кои секо? е карактеристичен по животинскиот и растителен свет. Петте географски предели на Намиби?а се: Централното Плато, Намибиската Пустина, Големата Косина, Бушвелд и пустината Калахари.
Клима
[уреди | уреди извор]Иако климата во Намиби?а е многу сушна и топла, сепак има неколку исклучоци. Атлантскиот брег е карактеристичен по сво?ата поумерена клима.
Населени места
[уреди | уреди извор]
На?голем град во Намиби?а е Виндхук, ко? воедно е и главен град на државата. Виндхук е главен центар во државата во транспортна, трговска и културна смисла. Покра? Виндхук, познача?ни градови се и:
- Арандис, центар за ископува?е ураниум
- Валфис Бе?, пристаниште, со ме?ународен аеродром
- Ошакати, главен трговски центар во северот
- Ота?варонго, главен трговски центар во централниот северен дел
- Водачиц, пристаниште
- Гобабис, зем?оделски центар
- Кетманшуп, железнички центар
- Цумеб, рударски центар
- Свакопмунд, туристички центар
- Рунду
- Катима Мулило
Политички систем
[уреди | уреди извор]
Намиби?а е претседателска демократска република, каде претседателот на државата е избран за мандат од пет години. Претседателот е шеф на државата, претседател на владата и водач на пове?епартискиот систем. Извршната власт во Намиби?а е во рацете на владата. Законодавната власт во Намиби?а е во рацете на владата и дводомното собрание на Намиби?а, односно во рацете на Националното собрание на Намиби?а и Националниот совет на Намиби?а. Судската власт во државата е независна од законодавната и извршната.[16]
Ме?ународни односи
[уреди | уреди извор]
Намиби?а е независна во поглед на сво?ата надворешна политика. Со мала во?ска и ранлива економи?а, Намиби?а е фокусирана кон разво? на стратешките врски во ?ужноафриканскиот регион. Таа е активен члена Заедницата за разво? на ?ужна Африка и гласноговорник за регионална интеграци?а. Намиби?а станала 160 членка на ООН на 23 април 1990 година. Покра? тоа, Намиби?а е член и на Комонвелтот на нациите.
Ме?ународни спорови
[уреди | уреди извор]Што се однесува за ме?ународните спорови на Намиби?а, државата е инволвирана во:
- мал територи?ален спор во Боцвана ка? по?асот Каприви,
- мал спор околу прецизноста на границите на Намиби?а, Боцвана, Замби?а и Зимбабве,
- проблеми со бегалци од Ангола кои престо?уваат во Намиби?а.
Административна поделба
[уреди | уреди извор]Административно, Намиби?а е поделена на 14 административни региони, кои пак се поделени на 121 округ.
- 1. Замбези
- 2. Еронго
- 3. Хардап
- 4. Карас
- 5. Источно Каванго
- 6. Западно Каванго
- 7. Комас
- 8. Кунене
- 9. Охангвена
- 10. Омахеке
- 11. Омусати
- 12. Ошана
- 13. Ошикото
- 14. Очозонд?упа
Стопанство
[уреди | уреди извор]Економи?ата на Намиби?а е тесно сврзана со економи?ата на ?АР.[17][18] Главна компонента на намибиската економи?а е рударството, кое сочинувало 12.4% од домашното производство во 2007. Покра? зем?оделството, поважни се и зем?оделството со 9.5% од вкупното производство и производството застапено со 15.4%[19] Од гледна точка на приходи, рударството носи на?голем приход на намибиската економи?а, околу 25%.[20] Намиби?а е четврти извозник на несуровински минерали во Африка и петти производител на ураниум во светот. Во ураниумското производство во последно време имало сериозни инвестиции и се претпоставува дека зем?ата може да стане на?голем извозник на ураниум.
Население, ?азик и религи?а
[уреди | уреди извор]Население
[уреди | уреди извор]
Според население, Намиби?а е втора на?слабо населена држава во светот, веднаш зад Монголи?а. Мнозинството население на Намиби?а е од црната раса. Пове?е од половина од населението се припадници на народот Овамбо и живеат во северниот дел од зем?ата. Покра? нив, во Намиби?а живеат и Херерци и Химбанци, кои зборуваат сродни ?азици.
Поголем дел од народите кои живеат во Намиби?а се припадници на големата група Банту, но има и припадници на останати поголеми етнички групи како на пример Коисани кои се потомци на првичните жители на Намиби?а. Исто така, во Намиби?а живеат и Анголци кои се бегалци во државата. Покра? сите овие, има и мешано население кои сочинуваат околу 6.5% од вкупното население. Во 2006 година во Намиби?а живееле 40.000 Кинези[21] Белото население во Намиби?а е од португалско, холандско, германско, британско и француско потекло кои сите заедно се околу 7% од населението.
Религи?а
[уреди | уреди извор]На?голема религи?а во Намиби?а е Христи?анството кое е застапено со околу 80 % од населението. Покра? Христи?анството, 10 % од населението се припадници на некои од локалните африкански религии, 3 % се припадници на малата исламска заедница и остатокот е класифициран како непознат.
- Христи?ани - 2,223,000
- Муслимани - 6,840
- Без Религи?а - 43,320
- Народна Религи?а - 4.560
?азици
[уреди | уреди извор]Службен ?азик на територи?ата на Намиби?а е англискиот ?азик. До 1990 година, германскиот и африканс биле исто така службени ?азици. Одреден период пред Намиби?а да ?а добие сво?ата целосна независност, властите во Намиби?а одлучиле државата да биде монолингвална, чекор ко? намерно бил преземен како споредба со ситуаци?ата во ?АР.[22] Поради тоа, англискиот останал единствен службен ?азик, додека како признати ?азици кои се зборуваат во Намиби?а се африканс, германски ?азик и ошивамбо ?азик.
Половина од Намиби?ците зборуваат ошивамбо како ма?чин ?азик, додека пове?ето од населението разбираат и африканс. Поме?у младото население, ?азик ко? на?мбогу го разбираат е англискиот. Биде??и ниту англискиот ниту африканс не се мнозински ма?чин ?азик, тие се на?многу зборувани втори ?азици низ зем?ата. Од белото население во зем?ата, 60% зборуваат африканс, 32% германски, 7% англиски и 1% португалски.
Култура
[уреди | уреди извор]На?популарен спорт во Намиби?а е фудбалот. Националната репрезентаци?а на Намби?а се квалификувала на Купот на Африка во 2008 година. Покра? фудбалот, рагбито и крикетот се исто така популарни спортови. Намиби?а учествувала на три светски купа во рагби во 1999, 2003 и 2007 година. На?познат атлет во Намиби?а е Франки Фредерикс ко? освоил 4 медали на Олимписките игри во дисциплината трча?е.
Галери?а
[уреди | уреди извор]-
Дини во Намиби?а. -
Кратер Ротер Кам во Намибиската Пустина. -
Водопади Руакана. -
Река Кунене. -
-
Централен Виндхук. -
Ка?он Фиш Ривер. -
Алое дихтома, дрво.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ ?Communal Land Reform Act, Afrikaans“ (PDF). Government of Namibia. Архивирано од изворникот (PDF) на 2025-08-08. Посетено на 18 February 2016.
- ↑ ?Communal Land Reform Act, German“ (PDF). Government of Namibia. Архивирано од изворникот (PDF) на 2025-08-08. Посетено на 18 February 2016.
- ↑ ?Communal Land Reform Act, Khoekhoegowab“ (PDF). Government of Namibia. Архивирано од изворникот (PDF) на 2025-08-08. Посетено на 18 February 2016.
- ↑ ?Communal Land Reform Act, Otjiherero“ (PDF). Government of Namibia. Посетено на 18 February 2016.[мртва врска]
- ↑ ?Communal Land Reform Act, Oshiwambo“ (PDF). Government of Namibia. Архивирано од изворникот (PDF) на 1 март 2016. Посетено на 18 февруари 2016.
- ↑ ?Communal Land Reform Act, Rukwangali“ (PDF). Government of Namibia. Архивирано од изворникот (PDF) на 2025-08-08. Посетено на 18 February 2016.
- ↑ ?Communal Land Reform Act, Setswana“ (PDF). Government of Namibia. Архивирано од изворникот (PDF) на 2025-08-08. Посетено на 18 February 2016.
- ↑ ?Communal Land Reform Act, Lozi“ (PDF). Government of Namibia. Архивирано од изворникот (PDF) на 2025-08-08. Посетено на 18 February 2016.
- ↑ ?CountryMeters – Namibia population“. CountryMeters. Посетено на 7 февруари 2018.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 ?Namibia“. International Monetary Fund.
- ↑ ?Economic Policy and Poverty Unit“. UNDP Namibia. Архивирано од изворникот на 2 декември 2013. Посетено на 10 септември 2013.
- ↑ ?2016 Human Development Report“ (PDF). United Nations Development Programme. 2016. Посетено на 21 March 2017.
- ↑ Spriggs, A. (2001) ?Africa: Namibia“. Земски екорегиони. Светски фонд за природа (WWF). (англиски)
- ↑ ?German South West Africa“. Encyclop?dia Britannica. Посетено на 2025-08-08. Не се допушта закосува?е или задебелува?е во:
|publisher=(help) - ↑ ?Rank Order - Area“. CIA World Fact Book. Архивирано од изворникот на 2025-08-08. Посетено на 2025-08-08.
- ↑ Anton B?sl (2025-08-08). ?Kas.de“. Kas.de. Архивирано од изворникот на 2025-08-08. Посетено на 2025-08-08.
- ↑ (United States Central Intelligence Agency, 2007)
- ↑ (United States State Department, 2007)
- ↑ ?US Department of State“. State.gov. 2025-08-08. Посетено на 2025-08-08.
- ↑ ?Mining in Namibia.doc“ (PDF). NIED. Архивирано од изворникот (PDF) на 2025-08-08. Посетено на 2025-08-08.
- ↑ China and Africa: Stronger Economic Ties Mean More Migration, By Malia Politzer, Migration Information Source, August 2008
- ↑ Pütz, Martin. Official Monolingualism in Africa: A sociolinguistic assessment of linguistic and cultural pluralism in Africa. in: Discrimination through language in Africa? Perspectives on the Namibian Experience. Mouton de Gruyter. Berlin: 1995. p.155.
Поврзано
[уреди | уреди извор]Надворешни врски
[уреди | уреди извор]| Пове?е за Namibia на збратимените проекти на Википеди?а | |
|
Дефиниции и преводи на Викиречник ? |
|
Податотеки на Ризницата ? |
|
Образовни ресурси на Викиуниверзитет ? |
|
Новинарски известува?а на Викивести ? |
|
Мисли на Викицитат ? |
|
Изворни текстови на Викиизвор ? |
|
Прирачници на Викикниги ? |
 ?
|
Информации за патува?е во Википатува?е ? ? |
- ?Светска книга на факти“ на ЦИА — запис за ?Namibia“ (англиски)
- Намиби?а на UCB Libraries GovPubs
- Намиби?а на Curlie (англиски)
- Namibia на Викимедииниот атлас
- Клучни разво?ни предвидува?а за Намиби?а на International Futures
- Република Намиби?а, владин портал
- Шеф на држава и кабинет на Намиби?а
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
|