尚权关注丨国务院关于修改和废止部分行政法规的决定


Сателит — об?ект ко? е пуштен во орбитата од страна на човекот. Таквите об?екти понекогаш се нарекуваат и вештачки сателити за да се разликуваат од природните сателити , како што е Месечината. Првиот во Истори?а вештачки сателит, Спутник 1 , е лансиран од страна на Советскиот Со?уз во 1957. Од тогаш, ил?адници сателити се лансирани во орбитата околу Зем?ата. Овие потекнуваат од пове?е од 50 зем?и и го користат отвора?ето на можности од 10 зем?и. Неколку стотици сателити во моментов се оперативни, а ил?адници неискористени сателити и сателитска фрагменти во Зем?ината орбита се како остатоци од вселената. Неколку сонди се ставени во орбита околу други органи за да станат вештачки сателити на Месечината, Венера, Марс, ?упитер и Сатурн. Сателитите се користи за голем бро? на цели. Општи типови вклучуваат воени и цивилни наб?удува?е на зем?ата, комуникации сателити , сателити за навигаци?а, временски сателити, сателити за истражува?е. простор станиците и човечките вселенски летала во орбитата, се исто така сателити. Сателитска орбита во голема мера се разликува, во зависност од намената на сателитот, и се класифицирани во неколку начини. Добро познати (преклопува?е) часови се ниски Зем?ина орбита , поларна орбита , и геостационарна орбита . Сателитите се на?често полунезависни комп?утерски контролирани системи. Сателитските подсистеми извршуваат многу задачи, како што се производство на електрична енерги?а, топлинска контрола, телеметри?а, став контрола и контрола на орбита.
Истори?а
[уреди | уреди извор]Рани концепции
[уреди | уреди извор]Првата замислена претстава на сателит ко? бил испратен во орбита е расказот од Едвард Еверет Хе?л, ?Месечината од кули“. Приказната е претворена во сери?а во ?The Antlantic Monthly“, започнува??и во 1869. Иде?ата повторно се по?авува во ?Богатството на Бегум“-Жил Верн. Во 1903, Константин Циолковски (1857-1935) ?а издал ?Истражува?е на вселената преку сигналосни уреди“, ко?а е првата академска расправа за употребата на ракетната техника за да се испрати вселенско летало. То? ?а пресметал орбитната брзина потребна за минимална орбита околу зем?ата и таа изнесувала 8 км/с, и констатирал дека пове?естепенска ракета ко?а користи течни горива може да се употреби за да се постигне истото. То? ?а предложил употребата на течен водород и течен кислород, но можат да се користат и други комбинации. Во 1928 Словенецот Херман Поточник (1892-1929) ?а издал сво?ата книга ?Проблемот на вселенските патува?а - Ракетен мотор“, план за пробив во вселената и поста?ано човечко присуство во истата. То? во детали испланирал вселенска станица и ?а пресметал не?зината геостационарна орбита. То? ?а опишал употребата на орбитирачки летала за детално мировно и воено наб?удува?е на зем?ата и опишал како специ?алните услови на вселената можат да бидат корисни за научни експерименти. Книгата ги опишала геостационираните сателити и расправала за комуникаци?ата поме?у нив и зем?ата користе??и радио, но не беше прифатена и иде?ата за користе?е на сателитите за масовно емитува?е и како телекомуникациски станици. Во една стати?а во списанието ?Безжичен свет“ во 1945, англискиот писател на научна фантастика Артур Ц. Кларк (1917-2008) детално ?а опишал можната употреба на комуникациски сателити за масовна комуникаци?а. Кларк ?а испитал поддршката за сателитско полетува?е, можните орбити и други аспекти за создава?ето на мрежа од сателити кои ?е кружат околу Зем?ата, посочува??и на добивките од брзата глобална комуникаци?а. То? исто така предложил дека три геостационирани сателити би овозможиле покрива?е на целата планета. Американската арми?а ?а проучила иде?ата за ?возило за зем?ени сателити“, кога министерот за одбрана, ?е?мс Форстал, на 29 Декември 1948 ?авно из?авил дека то? проект се подготвува за разни сервиси.
Истори?а на вештачки сателити
[уреди | уреди извор]
Првиот вештачки сателит Спутник 1 , лансиран од страна на Советскиот Со?уз на 4 октомври 1957 година, и иницира?е на Спутник програмата , со Серге? Korolev како главен диза?нер (постои кратер на месечината ко?а го носи неговото име). Ова е, за возврат дека ?а поттикнале вселенската трка поме?у Советскиот Со?уз и Соединетите Американски Држави . Sputnik 1 помогна да се идентификува со густина од високи атмосферски слоеви , преку мере?е на неговата орбитални промени и обезбедени податоци за радио -сигнал во ?оносферата . Непредвиденото об?авува?е на Спутник 1 "успехот предизвикан од криза Спутник во САД започна таканаречена вселенската трка во рамките на Студената во?на.
Sputnik 2 беше лансиран на 3 ноември 1957 година и врши првиот патничко летало во орбитата, со кучето со име Laika.[1]
Во ма? 1946 година, поектот Project RAND беше об?авен на Идеен проект на Preliminary Design of an Experimental World-Circling Spaceship, ко? из?ави: "сателитно летало со соодветни инструменти може да се очекува да биде еден од на?потентните научни алатки на дваесеттиот век. [6] Во САД ?а разгледува можноста за лансира?е орбитни сателити од 1945 година во рамките на Бирото за аеронаутика на американската морнарица. на Американското Воено Воздухопловство е проект РАНД конечно го об?ави извешта?от погоре, но не веруваат дека сателитот е потенци?ално воено оруж?е; Наместо тоа, тие го сметаат за средство за науката, политиката, и пропагандата. Во 1954 година, секретарот за одбрана из?ави: " I know of no American satellite program." [7] На 29 ?ули, 1955, во White House из?ави дека САД е со намера да лансира сателити од пролетта 1958 година. Ова стана познато како Project Vanguard . На 31 ?ули, Советот об?ави дека тие се наменети за лансира?е на сателити од падот на 1957 година.
По притисокот од страна на American Rocket Society , на National Science Foundation , и на International Geophysical Year , воениот интерес земен е во почетокот на 1955 година од арми?ата и морнарицата на проектот Orbiter , две конкурентски програми, на арми?ата во ко? е вклучено користе?е на ?упитер Ц ракета , и на цивилните / морнарица Авангард ракета за лансира?е на сателити. Во прво време, тие не успеа?а: почетна предност беше дадена на програмата Авангард чии лансирано летало имаше чуден начин на експлози?а на националната телевизи?а. Но, конечно, по три месеци од Спутник 1 , проектот успеа, Експлорер 1 стана САД прв вештачки сателит на 31 ?ануари 1958 година. [8] Во ?уни 1961 година, три и пол години по лансира?ето на Спутник 1, на воздухопловните сили се користат ресурсите на просторот на САД Надзорната Мрежа за каталогизаци?а на 115 сателити кои кружат околу Зем?ата. [9] На?големиот вештачки сателит во моментов кружи околу Зем?ата е Ме?ународната вселенска станица .
Вселенска надзорна мрежа
[уреди | уреди извор]Главна стати?а: надзорната мрежа на просторот на САД Надзорната мрежа на просторот на САД (SSN), дивизи?а на Соединетите Американски Држави стратешката команда , е следе?е на об?екти во Зем?ината орбита од 1957 година кога Советите за големината на вселената, со лансира?ето на Спутник I. Од тогаш, SSN го следат пове?е од 26.000 предмети. На SSN моментално има пове?е од 8.000 патеки создадени од човекот кои кружат околу предметите. Остатокот се повторно влезе во атмосферата на Зем?ата и се распадна, или преживеале повторен влез и вли?аеше на Зем?ата. На SSN песни предмети, кои се 10 сантиметри во пречник (безбол големина) или поголема; оние кои кружат околу Зем?ата, сега се движат од сателити што тежи неколку тони на парчи?а помина ракета тела тежи само 10 килограми. Околу седум отсто се оперативни сателити (т.е. ~ 560 сателитите), а останатите се остатоци од вселената . [10] САД стратешката команда првенствено е заинтересиран за активно сателити, но и песни остатоци од вселената кои по reentry инаку би можеле да се помешаат со истрелани проектили . А за пребарува?е на NSSDC ма?стор Каталог на кра?от на октомври 2010 година[2]
Не-воени сателитски услуги
[уреди | уреди извор]Посто?ат три основни категории на не-воени сателитски услуги.
Фиксни сателитски услуги
[уреди | уреди извор]Фиксните сателитски услуги се соочуваат со стотици билиони гласови, податоци, и видео кои се пренесуваат низ сите држави и континенти поме?у главните точки на Зем?ината сфера.
Подвижни сателитски системи
[уреди | уреди извор]Подвижни сателитски системи помагаат да се поврзат далечните региони, возила, лу?е и авиони до другите делови на светот и/или други подвижни или неподвижни комуникациски единици, притоа работе??и како навигациски системи.
Научноистражувачки сателити
[уреди | уреди извор]Научноистражувачките сателити ни овозможуваат метеролошки информации, податоци за преглед на зем?а (на пример. Далечинско наб?удува?е), Amateur (HAM) Radio, и други научно истражувачки апликации како наука за Зем?ата, наука за marine, и атмосферските истражува?а.
Видови
[уреди | уреди извор]
се сателити кои се диза?нирани за уништува?е непри?ателски воени глави, сателити и други вселенски средства. Тие можеби имаат particle оруж?а, мо?ни оруж?а, кинетички оруж?а, ?адрени и/или условени проектили и/или комбинации од овие оруж?а.
- Астрономски сателити се сетелити кои се користат за наб?удува?е на далечни планети, галаксии и други вон вселенски об?екти.
- Биосателити сер сателити кои се диза?нирани да се грижат за зивите организми, главно за научни експерименти.
- Комуникациски сателити се сателити кои недвижни во вселената со причина да пренесуваат информации на големи расто?ани?а. Модерните комуникациски сателити типично користат geosynchronous orbits, Molniya orbits or Low Earth orbits.
- Мини?атурни сателити се сателити со необично мала тежина и мали величини. Новите класификации се користат за да се категоризираат овие сателити: минисателити (500-100кг), микро сателити (под 100кг) и наносателити (под 10кг)
- Навигациски сателити се сателити кои користат radio time signals transmitted to enable mobile receivers on the ground to determine their exact location. The relatively clear line of sight between the satellites and receivers on the ground, combined with ever-improving electronics, allows satellite navigation systems to measure location to accuracies on the order of a few meters in real time.
- Извиднички сателити се сателити со кои се наб?удува зем?ата или комуникациски сателити распоредени за воени или intelligence апликации. Многу малку знаат за целосната мо?ност на овие сателити, како владата ко?а управува со нив обично ги чува информациите pertaining to their reconnaissance satellites classified.
- Сателити за наб?удува?е на Зем?ата се сателити наменети за не-воена корист како наб?удува?е на животната средина, метеорологи?а, праве?е на мапи и други.
- Вселенски станици се рачно правени градби кои се создадени за лу?ето кои живеат во вселената. Вселенските станици се разликуваат од другите manned spacecraft by its lack of major propulsion or landing facilities — instead, other vehicles are used as transport to and from the station. Вселенските станици се направени за среднорочно живее?е во орбитата за период од недели, месеци, или години.
- Син?ирни сателити се сателити кои се поврзани со други сателити со тенок кабел наречен tether.
- Временски сателити се главно користени за времето и климата на Зем?ата climate.[3]
Видови орбити
[уреди | уреди извор]
Првиот сателит, Спутник 1, беше ставен во орбита околу Зем?ата - во околуземска орбита. До сега, ова е на?честиот вид на орбити со околу 2456 вештачки сателити кои кружат околу Зем?ата. Околуземските орбити понатаму се класифицираат според нивната надморска височина, наклонетост и ексцентричност. Често употребуваните класификации според надморската височина се нискозем?ени орбити, среднозем?ени орбити и високозем?ени орбити. Нискозем?ените орбити се орбити испод 2000 км, средноземските орбити се повисоки од 2000 км, но пониски од геосинхронизираната орбита (35786 км). Високоземските орбити се оние орбити чи?а надморска височина е над геосинхронизираната орбита.
Центрична класификациа
[уреди | уреди извор]- 'Галактоцентрична орбита Орбита околу центарот на неко?а галакси?а. Сонцето следи ваков тип на орбита околу центарот на галакси?ата Млечен Пат.
- 'Околусончева орбита: Орбита околу сонцето. Во нашиот сончев Систем, сите планети, комети и астероиди се во такви орбити, како што се и многу вештачки сателити и парчи?а од вселенски матери?ал. Месечините пак напротив, не се движат по околусончева орбита, туку се движат околу сво?ата планета.
- 'Околуземска орбита: Орбити околу планетата Зем?а, како што се орбитите на Месечината или на вештачките сателити. Во моментот, околу 2456 вештачки сателити кружат околу Зем?ата.
- 'Ареоцентрични орбити: Орбити околу планетата Марс, како оние на не?зините месечини или вештачки сателити.
Класификациа според надморската височина
- 'Нискоземски орбити Околуземски орбити со надморска височина од 0-2000 км
- 'Средноземски орбити Околуземски орбити со надморска височина од 2000 км до надморската височина на геосинхронизираната орбита – 35786 км. Позната е и како средна циркуларна орбита.
- 'Високоземски орбити Околуземски орбити со надморска височина над онаа на геосинхронизираната орбита (35786 км)
Калсификаци?а според наклонетоста
[уреди | уреди извор]- 'Наклонети орбити: Орбита чи?а наклонетост во однос на екваторксата рамнина не е 0 степени
- 'Поларни орбити: Орбита ко?а поминува над или приближно над двата пола на планетата при секо?а револуци?а. Затоа има наклон од (или приближно од 90 степени.
- 'Поларни сончево-синхронизирани орбити: Речиси поларна орбита ко?а што го поминува екваторот во исто месно време на секое поминува?е. Корисно за сателити кои сликаат биде??и сенките ?е бидат приближно исти на секое поминува?е.
Класификаци?а според ексцентричноста
[уреди | уреди извор]- 'Кружни орбити: Орбита ко?а има ексцентричност 0 и чи?а патека остава кружна трага.
- 'Хохманови трансфер орбити: Орбитен маневар ко?што поместува летало од една кружна орбита во друга употребува??и 2 моторни импулси. Ово? маневар е именуван според Волтер Хохман.
- 'Елиптични орбити: Орбита со ексцентричност поголема од 0 и помала од 1 чи?а орбита остава трага од елипса.
- 'Геосинхронизирана трансфер орбита: Елиптична орбита каде што perigee е на надморска височина на нискоземска орбита и apogee е на надморска височина на геосинхронизирана орбита
- 'Геостационирана трансфер орбита: Елиптична орбита каде што perigee е на надморска височина на нискоземска орбита и apogee е на надмоска височина на геостационирана орбита
- 'Молни?а орбита: Високо елиптична орбита со наклон од 63.4° и орбитален период од половина ?везден ден (отприлика 12 часа). Таков сателит поголемиот дел од времето го поминува над одредена област над планетата.
- 'Тундра орбита: Високо елиптична орбита со наклон од 63.4° и орбитален период од еден ?везден ден (отприлика 24 часа). Таков сателит поголемиот дел од времето го поминува над одредена област над планетата.
- 'Хиперболични орбити: Орбита со ексцентричност поголема од 1. Таква орбита исто така има брзина поголема по модул од брзината на бегство и како таква, ?е ?а победи гравитациската сила на зем?ата и ?е продолжи да патува засекогаш.
- 'Параболични орбити: Орбита со ексцентричност еднаква на 1. Таква орбита исто така има брзина еднаква по модул на брзината на бегство и затоа ?е ?а победи гравитаци?ата и ?е патува додека неговата брзина во однос на планетата не стане 0. Ако брзината на таква орбита се зголеми, орбитата ?е стане хиперболична орбита.
- 'Орбити кои бегаат: Брзи параболични орбити каде што предметот има брзина на бегство и се оддалечува од планетата.
- 'Заробени орбити: Брзи параболични орбити каде об?ектот нема брзина на бегство и се движи кон планетата.
Синхронизирана класификаци?а
[уреди | уреди извор]- 'Синхронизирани орбити: Орбита каде што сателитот има орбитален период еднаков на просечен вртежен период (за Зем?ата тоа е 23 часа 56 минути 4,091 секунди) на телото околу кое се орбитира и е со иста насока како и ротаци?ата на тоа тело. Оно? што гледа од тлото, ?е примети трага од аналема на небото.
- 'Полусинхронизирани орбити: Орбита со надморска височина од отприлика 20200 км и орбитален период еднаков на половина од просечниот вртежен период (за Зем?ата, околу 12 часа) на телото околу кое се орбитира.
- 'Геосинхронизирани орбити: Орбита со надморска височина од одприлика 35786 км. Таквиот сателит исцртува аналема на небото.
- 'Геостационирани орбити: Геосинхронизирана орбита со наклон 0. На наб?удувачот од тлото, сателитот ?е му изгледа како фиксирана точка на небото.
- 'Кларкови орбити: Друго име за Геостационирана орбита. Го добила името според Артур Кларк.
- 'Суперсинхронизирани орбити: Орбита за отстранува?е/складира?е над геостационираната орбита и геосинхронизираната орбита. Сателитите се наклонуваат на запад. Синоним и за Отстранувачка орбита.
- 'Субсинхронизирани орбити: Орбита блиску но под геостационираната/геосинхронизираната орбита. Сателитите се наклонуваат на исток.
- 'Орбити гробишта: Орбита ко?а се нао?а неколку стотици километри над геосинхронизираната орбита во ко?а сателитите се префрлаат на кра?от од нивната работа. Синоними: Орбити за ?убре, орбити за отстранува?е.
- 'Ареосинхронизирани орбити: Синхронизирана орбита околу планетата Марс со орбитален период еднаков на должината на марсовиот ?везден ден, 24,6229 часа.
- 'Ареостационирани орбити: Кружна аеросинхронизирана орбита на екваторската рамнина и околу 17000 км над површината. На наб?удувачот на тлото ово? сателит ?е му изгледа како фиксирана точка на небото.
- 'Хелиосинхронизирани орбити: Околусончева орбита околу сонцето каде орбиталниот период на сателитот се совпа?а со времето на сончевата ротаци?а. Овие орбити настануваат на полупречник од 24,360 Gm околу сонцето, нешто помалку од половина од орбиталниот полупречник на меркур.
Специ?ална класификаци?а
[уреди | уреди извор]- 'Сончево-синхронизирани орбити: Орбита ко?а ги комбинира надморската височина и наклонот на таков начин што сателитот поминува над ко?а било точка на површината на планетата во исто локално сончево време. Таква орбита може да го постави сателитот во посто?ана сончева светлина и е корисна за слика?е, шпионира?е и за сателити кои го надгледуваат времето.
- 'Месечева орбита: Орбиталните особености на Зем?ината месечина. Просечна надморска височина од 384403 км, елиптично-наклонета орбита.
Псевдо-орбитна класификаци?а
[уреди | уреди извор]- 'Орбити потковици: Орбита ко?а на наб?удувачите на тлото им изгледа како да кружи околу одредена планета но е всушност ко-орбита на таа планета.
- 'Егзо-орбити: Маневар каде вселенскиот брод се приближува на височината на орбитата но нема брзина за да ?а одржи. Синоним: Суборбитален вселенски лет.
- 'Месечеви трансфер орбити
- 'Прогре?д орбити: Орбита со наклон помал од 90 степени. Или пак, орбита со иста насока како и ротаци?ата на примарниот.
- 'Ретрогре?д орбити: Орбита со наклон помалку од 90 степени. Или пак, орбита спротивна од насоката на ротаци?а на планетата. Освен оние во сончево-синхронизирана орбита, неколку сателити се пра?аат во ретрогре?д орбита биде??и количеството на гориво коешто е потребно за полетува?е е многу поголемо тогаш за прогре?д орбита. Ова е така биде??и кога ракетата поа?а од тлото, тоа ве?е има источнонасочена компонента со брзина еднаква на вртежната брзина на планетата на не?зината полетувачка географска ширина.
- 'Хало орбити и Лиса?ус орбити: Орбити ?околу“ Лаграндови точки.
Модули на сателити
[уреди | уреди извор]Сателитската функционална сестраност е вгнездена со не?зините технички делови и оперативни одлики. Наб?удува??и ?а анатоми?ата на типичен сателит, се откриваат два модула.
Сателитот како тема во уметноста и во популарната култура
[уреди | уреди извор]- ?Уште еден сателит“ (Another Satellite) - песна на англиската рок-група XTC од 1986 година.[4]
- ?Понеделничка но? од сателит“ (Monday Night by Satellite) - песна на австралискиот поп-пе?ач Ма?кл Хачинс (Michael Hutchence) од 1989 година.[5]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ ?A Brief History of Animals in Space“. NASA. Посетено на 2025-08-06.
- ↑ NSSDC Master Catalog. Note: In searching all satellites ("Spacecraft Name" = blank), останатите 6.578 сателити лансирани во орбитата уште од 1957 година, последната од нив се Chang'e 2 , на 1 октомври 2010 година.
- ↑ ?Earth Observations from Space“ (PDF). National Academy of Science. 2007. Архивирано (PDF) од изворникот 2025-08-06. Посетено на 2025-08-06.
- ↑ YouTube, XTC - Another Satellite - Skylarking 2010 double vinyl LP 45RPM (пристапено на 23.9.2017)
- ↑ YouTube, Max Q (Full Album) 1989 Michael Hutchence (пристапено на 16.12.2017)
|
|